4. Trainingssuggesties

De Bordercollie wil veel doen voor zijn baas, maar als je met schapen gaat werken, lijkt het vaak of hij vooral voor zichzelf wil gaan werken. Dat heeft te maken met het eigen inzicht van de hond. Tijdens het normale sociale verkeer wil de hond heel goed luisteren, maar tijdens het werken met schapen kan er snel een behoorlijk spanningsveld (1) ontstaan tussen hond en handler.
Belangrijk is een goede relatie met je hond. Er moet een basis zijn van vertrouwen, maar ook van respect. Het moet duidelijk zijn dat de baas de leiding heeft. Dat betekent dat je heel bewust moet omgaan met je hond. Vanuit zijn aard past de hond in een sociaal rangordesysteem, terwijl je als mens juist veel wilt doen om te passen in een sociaal harmonisch systeem waarin elkaar veel ruimte wordt gegund. Deze twee zaken staan haaks op elkaar.
Als je met je hond bezig bent, moet je je hier steeds van bewust zijn. Je moet je hond dus geregeld op zijn kop zitten om jouw leiderschap opnieuw vast te stellen én je moet een goede relatie met hem houden. Daar ligt een spanningsveld (2) waar iedere handler op een eigen creatieve manier mee om moet gaan om het beste in de hond naar boven te krijgen.
Bij het eerste spanningsveld passen oefeningen waarbij aan het inzicht van de hond tijdens het werken met schapen wordt gewerkt. De handler zal moeten werken aan het inzicht van de hond, maar ook aan zijn eigen inzicht ten opzichte van de hond én zijn inzicht ten opzichte van de schapen. Het gaat hier vooral om de samenwerking tussen handler en hond om het vee op de plaats te krijgen waar je het hebben wilt. De hond moet hier een beetje ruimte houden voor eigen initiatief. In feite is dit een heel interessant gebied binnen de training.
Bij het tweede spanningsveld gaat het vooral om inzicht te krijgen in de aard van de hond in zijn hond zijn. Hier gaat het om het handhaven van het gezag, het leiderschap. De hond moet gewoon domweg doen wat de baas wil. De gewone gehoorzaamheidsoefeningen leggen hiervoor de basis.
Omdat het in dit stuk vooral gaat om het werken met schapen gaat spanningsveld 1 over het werken met schapen en spanningsveld 2 over pure gehoorzaamheid. In feite gaat het in spanningsveld 2 over de basis van de opvoeding.
Trainen met schapen:
Uitgangspunt moet altijd het niveau zijn dat je hond op dat moment heeft. Je begint bij voorkeur met een onderdeel dat je hond moeilijk vindt. Als de hond het moeilijk vindt om de schapen van je af te drijven dan begin je daar mee. De hond zit nog vol energie, wil graag aan het werk en daar maak jij dan even gebruik van. Bij alle onderdelen die je wilt oefenen, moet je de tijd in de gaten houden. Eén oefening moet niet te lang duren. De oefeningen op tijd afwisselen. Ook de totale training moet niet langer duren dan 15 tot 20 minuten. Belangrijk bij alle oefeningen is, dat je steeds de grenzen van het kunnen van je hond opzoekt en zó langzaamaan de afstanden vergroot. Verdeel de krachten van de hond over de tijd dat je traint. Een hond die bekaf is, leert niets meer.
Oefenen/ontwikkelen van inzicht van de hond bij het werken met schapen. (=Spanningsveld 1)
    • Lopen met de schapen zonder commando, de hond moet de schapen bij de handler houden
    • Balans oefenen door bochten linksom en naar rechts te maken
    • Korte outrun laten maken op "ssshh" geluid en kijken hoe de schapen worden opgebracht
Ongewenst gedrag van de hond nu corrigeren door jouw lichaamstaal en ongemakkelijk gedrag van jou naar je hond. Gewenst gedrag van de hond beloon je al, als je gewoon met hem doorwerkt.
Testen op "gehoorzaamheid/kunnen" bij de schapen:
    • Bij commando "linksom" en "naar rechts" af laten liggen: na hele cirkel, halve cirkel, kwart cirkel. 2 meter, 1 meter.
    • "Verkeerd staan" van de handler bij commando "linksom" en "naar rechts".
    • Na de outrun als de schapen naar je toekomen, doorsturen zowel linksom als naar rechts en de schapen weer weg laten brengen.
    • De hond laten liggen, terwijl de schapen weglopen.
Bij deze oefeningen er steeds op letten dat er geen automatismen ontstaan. Het moet gaan om het opvolgen van het commando van de handler.
Overige "gewone" oefeningen:
    • Outrun, één keer linksom, één keer over rechts.
    • Wegdrijven, drijven langs het raster, terwijl jij blijft staan.
    • Slalom met 5 paaltjes.
    • Scheiden, één schaap, twee schapen. Scha(a)pen meenemen en de hond terugsturen om de rest op te halen.
    • Oefenen van crossdrive.
Oefeningen moeilijker maken, waarbij de hond zelf oplossingen moet zoeken:
    • Situatie scheppen waarbij de schapen tegen een raster staan.
    • Situatie scheppen waarbij de schapen in een hoek staan.
    • Situatie scheppen waarbij de hond over een raster moet springen om achter de schapen te komen.
    • Situatie scheppen waarbij de hond de schapen niet ziet en op aanwijzingen van de handler toch achter de schapen komt.
Gehoorzaamheidsoefeningen (=Spanningsveld 2)
Het is noodzakelijk om geregeld de gewone basis gehoorzaamheidsoefeningen te doen.
    • Hier komen
    • Volgen, met bochten linksom en naar rechts
    • Afleggen, doorlopen en schijnbewegingen maken
    • Afleggen en oplopend in tijd wegblijven
    • Afleggen op afstand en schijnbewegingen maken
    • Volgen aan de fiets, afleggen en wegfietsen, 20 meter, 50 meter, 100 meter
    • Staan
Naast de gewone gehoorzaamheidsoefeningen is het goed om af en toe je hond iets nieuws aan te leren. Dat kunnen de simpelste dingen zijn, maar het houdt het leven van de hond interessant. Het houdt hem ook scherper en alerter in het opvolgen van wat jij wilt.
Enkele voorbeelden:
    • Leren springen op een stoel, een pakje hooi
    • Over iets heen en terug laten springen
    • Iets in zijn bek vast laten houden
    • Iets naar je toe brengen
    • Iets van je weg brengen
    • Een bal opzoeken, enz.
Trainingsschema:
    • Dag 1: 10 minuten gehoorzaamheidsoefeningen
    • Dag 2: fietstochtje met daarin 2 x vijf minuten gehoorzaamheidsoefeningen waarbij de fiets een rol speelt
    • Dag 3: twee keer een outrun, één keer de schapen wegdrijven over een uitgezette driehoek, twee keer een scheiding met behulp van het raster, na de tweede scheiding twee schapen meenemen en daarna de hond terugsturen om de rest op te halen.
    • Dag 4: vijf minuten gehoorzaamheidsoefeningen, vijf minuten spelen.
    • Dag 5: twee keer een outrun, drie keer heen en terug de schapen over een flinke afstand langs een raster drijven, terwijl jijzelf op een vast punt blijft staan. Afsluiten met een scheidingsoefening, waarna je weer twee schapen meeneemt en de hond terugstuurt om de rest op te halen.
    • Dag 6: 10 minuten gehoorzaamheidsoefeningen waarbij de hond twee minuten af moet blijven liggen, terwijl jij uit het zicht bent.
    • Dag 7: alleen uitlaten, rust.
    • Dag 8: werken met schapen als dag 5, maar de afstanden iets vergroten. De laatste vijf minuten besteden aan inzichtsoefeningen, waarbij je commando's probeert te vermijden.
    • Dag 9: oefeningen tijdens een fietstochtje.
    • Dag 10: 10 minuten gehoorzaamheidsoefeningen waarbij de hond drie minuten af moet blijven liggen, terwijl jij uit het zicht bent.
    • Dag 11: werken met schapen op een vreemd veld. Oefening net als dag 3, maar de afstanden weer iets groter.
    • Dag 12: vijf minuten gehoorzaamheidsoefeningen, vijf minuten spelen.
    • Dag 13: vijf paaltjes uitzetten, de schapen opzetten, met slalom naar je toe drijven, waarbij je probeert na ieder paaltje 50 meter overdwars te drijven, twee keer scheiden, één keer met behulp van het raster en één keer zonder aanleuning van het raster.
    • Dag 14: alleen uitlaten, rust.
In dit trainingsschema over een periode van 14 dagen zit 4 x een training met schapen verwerkt. Ik ga ervan uit, dat je normaal 1 x per week met schapen traint. Het schema pas je natuurlijk aan naar eigen inzicht en mogelijkheden die je hebt.
Het schema en de training zoals hier wordt voorgesteld is dus niet meer dan een suggestie. Door je eigen plezier en je eigen creativiteit zijn er eindeloos variaties te bedenken.
Het plezier van jezelf en je hond moet voorop staan.